مطالعه تطبیقی مفهوم انقلاب در ژرمینال اثر امیل زولا و مادر نوشته ماکسیم گورکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استادیار زبان و ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

در قرن نوزده میلادی، امیل زولا با نگارش رمان ژرمینال، برای نخستین­بار در تاریخ ادبیات فرانسه، طبقه­ی کارگر را به عنوان قهرمان و محرّک داستان وارد رمان کرد. وی تأثیر فراوانی بر روی نویسندگان رمان‌های با محوریت انقلاب‌های کارگری برجای‌ گذاشت. ماکسیم گورکی نیز از جمله نویسندگانی است که این مفهوم را دستمایه­ی نگارش آثار خود، از جمله مادر کرده‌است. این جستار کوشیده‌است با رویکردی تطبیقی مفهوم انقلاب را در دو اثر یادشده، مورد بررسی قرار دهد. چگونگی پرداخت حوادث در دو اثر یادشده، عوامل ضروری در وقوع و پیشبرد اهداف انقلاب را از دیدگاه این دو نویسنده بر ما روشن می­کند: فقر به‌عنوان قوّه محرکه و آگاهی، رهبری، اتّحاد و از خودگذشتگی، به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی در پیشبرد اهداف انقلاب، نقاط مشترک هر دو اثر است. این اشتراکات در نقاطی همچون شخصیت‌پردازی و واقع‌گرایی دچار انفصال می­شوند. در پایان، این دو نویسنده با نوید آینده‌ای بهتر، بذر امید را دل مبارزان راه عدالت می‌کارند.

کلیدواژه‌ها


پیروز، غلامرضا؛ مقدسی، زهرا؛ محمودی، فرشته. (١٣٩٥). «نگاهی تطبیقی به رویکرد پوزیتیویسم در رمان‌‌های ژرمینال و سنگ صبور». ویژه‌نامۀ‌‌ ادبیات تطبیقی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شماره‌‌ 1 (پیاپی 13)، ٧- ۳۹.
جلالی، بابک. (١٣٨٢). «نظری بر داستان کوتاهِ مادر یک خائن نوشته‌‌ ماکسیم گورکی». ادبیات داستانی، شماره‌‌ ٧٧ و ٧٨، 76- 77.
راد، آسیه؛ فارسیان، محمدرضا؛ بامشکی، سمیرا. (1397). «بررسی تطبیقی تصویر جنگ جهانی در رمان‌های خون دیگران و سووشون». مطالعات زبان و ترجمه، دوره‌‌ 51 ، شماره‌‌ 3، 1- 31.
زولا، امیل. (١٣٦٨). ژرمینال. ترجمه‌‌‌‌ ابوالفتح امام، چاپ دوم، تهران: گلشایی.
ساچکوف، بوریس. (١٣٦٢). تاریخ رئالیسم. ترجمه‌‌ محمّدتقی فرامرزی، تهران: تندر.
عسگری حسنکلو، عسگر؛ شهبازی، آرزو. (1393). «نقد تطبیقی رمان مادر ماکسیم گورکی و همسایه‌‌های احمد محمود». در مجموعه مقالات همایش ملی ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، 1123- 1154.
فارسیان، محمدرضا؛ جوانمردی، سارا. (١٣٩٢). «تحلیل محتوایی و ساختاری رمان آسوموار اثر امیل زولا و داستان مردی که افتاد نوشته‌‌‌‌ ابراهیم گلستان». نقد زبان و ادبیات خارجی، دوره‌‌ 6، شماره‌‌ 1، 73- 90.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1395). «بررسی تطبیقی ساختار و محتوا در رمان ویکتور هوگو و داستان شاپور قریب». مطالعات زبان و ترجمه، دوره‌‌ 49، شماره‌‌ 1، 101- 114.
ــــــــــــــــــــ ؛ علیزاده، الهام. (1398). «بررسی تطبیقی ادبیات کارگری جهان از خلال رمان ژرمینال اثر زولا و سال‌های ابری اثر درویشیان». پژوهش‌‌های ادبیات تطبیقی، دوره‌‌ 7، شماره‌‌ 4، 112- 138.
کمی، یعقوب؛ قدمنان، عبدالرضا؛ جباری نی‌‌تپه، علی‌‌اصغر. (١٣٩٤). «بررسی تطبیقی عناصر داستانی دو رمان سال‌‌های ابری (علی‌‌اشرف درویشیان) و مادر (ماکسیم گورکی)». در مجموعه مقالات کنفرانس بین‌‌المللی ادبیات و پژوهش‌‌های تطبیقی در آن، مؤسسه‌‌ فرهنگی نسیم موعود، گرگان، 1- 19.
گورکی، ماکسیم. (١٣٥٧). مادر. ترجمه‌‌ علی‌‌اصغر سروش، تهران: امیرکبیر.
Donatelli, Bruna, & Sophie Guermès (Eds.) (2018). Traduire en russe la poétique zolienne : l’exemple de Rome. Rome, Italie : Roma TrE-Press
Pageaux, Daniel-Henri (1994). La littérature générale et comparée. Paris: Armand Colin
Payet, Marie (2002). Place et rôle de la figure féminine chez Émile Zola à travers l’étude de trois œuvres : L’Assommoir, Germinal et La Bête humaine, Akadémiai Kiadó, 4(1), pp 187-196