عالم خیال منفصل، پیوندگاه دو کیهان مادی و غیرِمادی است؛ به دیگر تعبیر، این عالم، جهانی است برزخی که رویدادها و عناصر آن مابین دو دنیای مادی و عقلی قرار می گیرند. هانری کربن با تلفیق پدیدارشناسی هوسرل (و دیگر فیلسوفان این نحله) با نگره های بزرگان شرقی، به خصوص با اندیشه های شیخ اشراق، به کشف این عالم دست می یابد و در ادامه، از منظر این جهان میانین و بهره گیری از متر و معیار مختص آن، به بررسی متون می پردازد. از جمله متونی که می توان با معیارهای عالم خیال منفصل به بررسی آن پرداخت، قصّه های صمد بهرنگی است؛ نویسنده ای که عمدتاً مشتهر به افکار مارکسیستی است و از شاخص ترین چهره های ادبیات کودک و نوجوان به حساب می آید. این مطالعه که به روش تحقیق مبتنی بر پدیدارشناسی کربن نوشته شده است، می کوشد تا به بررسی اجزای عالم خیال منفصل در دو قصّۀ «تلخون» و «آه» بپردازد. بر اساس یافته های این مطالعه، برخی از مؤلفه های عالم خیال منفصل که در این دو داستان دیده می شوند، عبارت اند از: انفسی بودن زمان، عدم تبعیت از جغرافیای مادی، پیروی نکردن از مختصات ماده، شیوۀ خیالی (مثالی) در ادراک و آگاهی، تجسّم و تجسّد معانی و بروز فعل ذیشعور از غیرِذیشعور. همچنین بررسی قصّه های بهرنگی از منظر عالم خیال منفصل نشان می دهد که بسیاری از قصّه های او بیرون از حوزۀ اندیشه های مارکسیستی قرار خواهند گرفت.
ابراهیمیدینانی، غلامحسین (1379). عالم مثال از دیدگاه هانری کربن: در احوال و اندیشههای هانری کربن. تهران: هرمس. ابوزید، نصرحامد (1385). چنین گفت ابنعربی. ترجمۀ احسان موسوی خلخالی. تهران: نیلوفر. ارانی، تقی (1357). آثار و مقالات تقی ارانی. جلد دوم. تهران: اسطوره. اسمیت، دیوید وودراف (1393). پدیدارشناسی. ترجمۀ مسعود علیا. چاپ دوم. تهران: ققنوس. الفاخوری، حنا و خلیل الجرّ (1355). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی. تهران: زمان (با همکاری انتشارات فرانکلین). برخورداری، رمضان و هادی مدنی (1395). «تحلیل محتوای کیفی قصههای صمد بهرنگی بهمنظور بررسی امکان استخراج مضامین.» خانواده و پژوهش. دورۀ سیزدهم، شمارۀ 30. صص 116 ـ 93. بهرنگی، صمد (1381). مجموعۀ کامل قصّههای بهرنگ. تبریز: آناس. بهرنگی، صمد (1388). مجموعۀ کامل قصّههای بهرنگ (متن کامل بیست و سه قصّه). تهران: زرّین و نگارستان کتاب. بهروز، مازیار (1398). شورشیان آرمانخواه. چاپ شانزدهم. تهران: ققنوس. تدیّن، عطاءالله (1386). سهروردی شیخ اشراق: مدیحهسرای نور. چاپ سوم. تهران: تهران. جباریلر، هانیه و زینب چراغی (1393). «تحلیل آثار صمد بهرنگی با تکیه بر آموزههای مارکسیسم.» مجموعه مقالات نهمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی. صص 1560 ـ 1549. جهانگیری زینی، محمّد (1398). «بررسی خیال منفصل در آثار عطار بر اساس رویکرد پدیدارشناسانۀ هانری کربن.» پایاننامۀ دکتری. دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران. جهانگیری زینی، محمّد و دیگران (1397). «معیارهای تمیز وقایع خیال منفصل در تذکرهالاولیا به روش هانری کربن.» ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا. سال دهم، شمارۀ 19. صص 173 ـ 157. حبیبی، آرش و دیگران (1393). تصمیمگیری چندمعیارۀ فازی. رشت: کتیبه گیل. حری، ابوالفضل (1393). کلک خیالانگیز: بوطیقای ادبیات وهمناک، کرامات و معجزات. تهران: نشر نی. حکمت، نصرالله (1389). متافیزیک خیال در گلشن راز شبستری. چاپ دوم. تهران: فرهنگستان هنر. درویشیان، علیاشرف (1379). یادمان صمد بهرنگی. تهران: کتاب و فرهنگ. روزبه، محمّدرضا (1387). ادبیات معاصر ایران (نثر). چاپ سوم. تهران: روزگار. ریختهگران، محمّدرضا (1389). پدیدارشناسی، هنر، مدرنیته. چاپ دوم. تهران: ساقی. سیم، استوارت (1389). مارکسیسم و زیباییشناسی. ترجمۀ مشیّت علایی. تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن. شایگان، داریوش (1394). هانری کربن: آفاق تفکّر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمۀ باقر پرهام. چاپ هفتم. تهران: فرزان روز. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1387). صور خیال در شعر فارسی. چاپ دوازدهم. تهران: آگاه. شمیسا، سیروس (1383). بیان و معانی. چاپ هشتم. تهران: فردوسی. صانعپور، مریم (1389). «رویکرد تطبیقی به نظریۀ خیال در آرای ابنعربی و ملاصدرا.» حکمت معاصر. دورۀ اول، شمارۀ 1. صص 76 ـ 55. فدایی مهربانی، مهدی (1392). ایستادن در آنسوی مرگ: پاسخهای کربن به هایدگر از منظر فلسفۀ شیعی. چاپ دوم. تهران: نشر نی. فرهادپور، مراد (1383). «تالکین و ادبیات تخیلی مدرن.» فارابی. شمارۀ 53. صص 96 ـ 84. فوران، جان (1399). مقاومت شکننده (تاریخ تحوّلات اجتماعی ایران). ترجمۀ احمد تدین. چاپ نوزدهم. تهران: آگاه. کربن، هانری (1395). ارض ملکوت: کالبد رستاخیزی ایران از ایران مزدایی تا ایران شیعی. تألیف و ترجمۀ انشاءالله رحمتی. تهران: سوفیا. کربن، هانری (1390). تخیّل خلّاق در عرفان ابنعربی. ترجمۀ انشاءالله رحمتی. تهران: جامی. کربن، هانری (1392). تاریخ فلسفۀ اسلامی. ترجمۀ سیدجواد طباطبایی. تهران: مینوی خرد. لاهیجی، حکیم بهایی (1372). رسالۀ نوریه در عالم مثال. مقدمه، تعلیقات و تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی. چاپ دوم. تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی. میرعابدینی، حسن (1377). صد سال داستاننویسی ایران. تهران: چشمه. نصر، سیدحسین (1384). سه حکیم مسلمان. ترجمۀ احمد آرام. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی. هادی، روحالله و تهمینه عطایی (1388). «مبانی زیباییشناختی رئالیسم سوسیالیستی.» دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم. شمارۀ 64. صص 148 ـ 125. یوسفی، علی و ملیحه تابعی (1391). «پدیدارشناسی تجربی راهی برای فهم تجربههای دینی.» جامعهشناسی تاریخی. دورۀ چهارم، شمارۀ 1. صص 93 ـ 71. Hume, C. (1984). Fantasy and Mimesis: Responses to Reality in Western Literature. New York: Methuen Press. Jackson, R. (1981). Fantasy: The Literature of Subversion. New York: Methuen Press. Klingender, F. (1975). Marxism and the Modern Art. New York: Lawrence and Wishart. Stone, I. F. (1988). The Trial of Socrates. New York: Jonathan Cape.
میردار رضایی, مصطفی, & حق جو, سیاوش. (1400). بررسی عالم خیال منفصل در قصّههای «تلخون» و «آه» صمد بهرنگی از منظر پدیدارشناسی کربن. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, 1(2), 1-22. doi: 10.22077/islah.2021.4596.1050
MLA
مصطفی میردار رضایی; سیاوش حق جو. "بررسی عالم خیال منفصل در قصّههای «تلخون» و «آه» صمد بهرنگی از منظر پدیدارشناسی کربن". مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, 1, 2, 1400, 1-22. doi: 10.22077/islah.2021.4596.1050
HARVARD
میردار رضایی, مصطفی, حق جو, سیاوش. (1400). 'بررسی عالم خیال منفصل در قصّههای «تلخون» و «آه» صمد بهرنگی از منظر پدیدارشناسی کربن', مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, 1(2), pp. 1-22. doi: 10.22077/islah.2021.4596.1050
VANCOUVER
میردار رضایی, مصطفی, حق جو, سیاوش. بررسی عالم خیال منفصل در قصّههای «تلخون» و «آه» صمد بهرنگی از منظر پدیدارشناسی کربن. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, 1400; 1(2): 1-22. doi: 10.22077/islah.2021.4596.1050