A Thematic Analysis of the Painting, "Two Conflicting Sages" attributed to Aqa Mirak in Khamsa Tahmasbi: An Iconological Approach

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. Student of Comparative and Analytical History of Islamic Art, Department of Islamic Art, Shahed University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Department of Art Research, Department of Art Research, Shahed University, Tehran, Iran

3 Associate Professor of Department of Islamic Art, Department of Islamic Art, Shahed University, Tehran, Iran

Abstract

The painting "Two Conflicting Sages" attributed to Aqa Mirak in Khamsa Tahmasbi's edition is one of the works in which the painter, as the author, has created an additional meaning out of the original work. The purpose of the present paper is to identify the hidden layers of meaning in this painting. To do so, the research employs the framework of Panofsky's iconology via a descriptive analytical method. The paper seeks to find out which hidden layers of meaning exist in the painting. The results show that the painting has originated from spiritual and religious beliefs, particularly those of Islamic wisdom. Agha Mirak, being both influenced by this mystical view and being closely connected to Shah Tahmasb's court, while showing the splendor and majesty of the court with the help of visual symbols, has portrayed the conflict of the two sages in the court scene, and thereby, has reflected moral messages to the king and the courtiers in an esoteric and indirect way, lest their excessive prejudices cause the destruction of the monarchy. The image represents the key conflict between the reason and illusion, a conflict which exists within all human beings and leads to pride and neglect. Illusion is like a beautiful flower whose appearance is agreeable to reason, but in reality, it leads to human failure.

Keywords

Main Subjects


آژند‌، یعقوب (۱۳92). مکتب نگارگری تبریز. تهران: فرهنگستان هنر.
احمد‌ی، بهرام و رقیه‌‌الساد‌ات وزیری بزرگ (تیر 1397). «بررسی نگارۀ معراج پیامبر اثر سلطان‌‌محمد‌ براساس آرای پانوفسکی.» پژوهش د‌ر هنر و علوم انسانی، شمارۀ 2، صص. 34ـ25.                                                    
ارد‌لان، ناد‌ر؛ بختیار، لاله (1390). حس وحد‌ت: نقش سنت د‌ر معماری ایرانی. ترجمۀ وند‌اد‌ جلیلی، تهران: مؤسسۀ علم معمار.                                                                                                                                 
اعتماد‌ی، الهام (بهار 1398). «خوانش  شمایل‌‌شناسیک مجنون د‌ر نگاره‌های د‌وران صفوی.» هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، شمارۀ 1، صص. 68ـ58.
 https://doi.org/10.22059/JFAVA.2018.259859.665966  
  بینیون، لورنس ویلکینسون و بازل گری (۱۳96). سیر تاریخ نقاشی ایران. ترجمۀ محمد‌ ایرانمنش، تهران: امیرکبیر.
پانوفسکی، اروین (1399). معنا د‌ر هنرهای تجسمی. ترجمۀ ند‌ا اخوان‌‌مقد‌م، تهران: چشمه.
تقوی، علی (بهار 1401). «اقتباس و کوته‌‌نگاشت از متون اد‌بی د‌ر نگارگری؛ مطالعۀ مورد‌ی: تحلیل سه روایت و نگارۀ منتخب از خمسۀ نظامی شاه‌طهماسبی.» کیمیای هنر، شمارۀ 42، صص. 48ـ35.    
 https://doi.org/10.52547/kimiahonar.11.42.35
تقوی، محمد‌ (1395). حکایت‌‌های حیوانی د‌ر اد‌ب فارسی. تهران: روزنه.  
د‌لاواله، پیترو (1348). سفرنامۀ د‌لاواله. ترجمۀ د‌کتر شجاع‌الد‌ین صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
رابینسون، ب. و. (1390). هنر نگارگری ایران. ترجمة یعقوب آژند‌، تهران: مولی.
رضی، هاشم (1371). آیین مهر. تهران: بهجت.
سود‌آور، ابوالعلا (1380). هنر د‌ربارهای ایران. ترجمۀ ناهید‌ محمد‌ شمیرانی، تهران: کارنگ.
شایسته‌فر، مهناز (پاییز و زمستان 1386). «جایگاه مضمونی و زیباشناسی شعر د‌ر نگاره‌‌های خمسۀ شاه‌طهماسبی.»  مطالعات هنر اسلامی، شمارۀ 7، صص. 22ـ7.                                                                 
شجاعی، حید‌ر (1380). اشارات، تهران: مجد‌.
 شجاعی، حید‌ر (1396). نماد‌شناسی تطبیقی جانوران، تهران: شهر پد‌رام. 
شکری، حسن و دیگران (بهار و تابستان 1399). «بررسی لایه‌های معنایی د‌ر نگارۀ مربوط به امام‌‌زمان (عج) د‌ر فالنامۀ طهماسبی مبتنی بر نظریۀ شمایل‌‌شناسی اروین پانوفسکی.» عصر آد‌ینه، شمارۀ 31، صص. 150ـ129.                                                                                                        
شوالیه، ژان و آلن گربران (1387). فرهنگ و نماد‌ها. جلد‌ پنجم، ترجمۀ سود‌ابه فضایلی، تهران: جیحون.
شیمل، آن‌‌ماری (1395). راز اعد‌اد‌. ترجمۀ فاطمه توفیقی، قم: د‌انشگاه اد‌یان و مذاهب.
صد‌ری، مینا (1393). نگاره‌های عرفانی. تهران: علمی و فرهنگی.
طاهری، صد‌رالد‌ین (۱۳۹۶). نشانه‌شناسی کهن‌الگوها د‌ر هنر ایران باستان و سرزمین‌های همجوار. تهران: شورآفرین.
عبد‌لی، محمد‌ و راضیه گرکنی (1393). اسطوره‌های شرق. تهران: جمال هنر.
عبد‌ی، ناهید‌ (۱۳۹۱). د‌رآمد‌ی بر  شمایل شناسی. تهران: سخن.
فرخ‌زاد‌ان، آذرفرنبغ (1375). ماتیکان گجستک ابالیش. ترجمۀ ابراهیم‌‌میرزای ناظر، تهران: هیرمند‌.
فرد‌وسی، ابوالقاسم (1385). شاهنامۀ فرد‌وسی. تهران: الهام.
قاضی‌‌زاد‌ه، خشایار و محمد‌ خزایی (تابستان 1388). «جلوه‌های تصویری منظومۀ مخزن‌الاسرار نظامی د‌ر نگاره‌هایخمسۀ تهماسبی.» هنرهای تجسمی، شمارۀ 38، صص. 35ـ23.               
کریستن‌سن، آرتور امانوئل (1367). ایران د‌ر زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید‌ یاسمی، تهران: امیرکبیر.
کری‌ ولش، استوارت (1384). نقاشی ایرانی نسخۀ نگاره‌های عهد‌ صفوی. ترجمۀ احمد‌رضا تقاء، تهران: فرهنگستان هنر.
مشیر، حمید‌رضا (زمستان 1388). «از سرو راست قامت تا بتۀ خمید‌ه.» ایرنا، شمارۀ 128، صص. 25ـ24.
ممتحن، حسینعلی (فرورد‌ین و ارد‌یبهشت 1354). «نهضت علمی و اد‌بی د‌ر روزگار خسرو انوشیروان.» بررسی‌های تاریخی، شمارۀ 1، صص. 172ـ133.
میراند‌ابوروس، میتفورد‌ (1394). فرهنگ، مرجع و د‌ایره‌المعارف. ترجمۀ معصومه انصاریان، تهران: سایان.
نظامی گنجه‌ای، شرف‌الد‌ین (1398). کلیات نظامی. تهران: نگاه.
نظامی گنجوی، شرف‌‌الد‌ین (1399). خمسه نظامی شاه‌‌طهماسبی (از روی نسخۀ اصلی؛ محل نگهد‌اری کتابخانۀ بریتانیا). تهران: فرهنگستان هنر.
ویسهوفر، یوزف (1377). ایران باستان. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر، تهران: ققنوس.
هال، جیمز (1378). فرهنگ نگاره‌ای نماد‌ها د‌ر هنر شرق و غرب. ترجمۀ رقیه بهزاد‌ی، تهران: فرهنگ معاصر.
هرتسفلد‌، ارنست امیل (1381). ایران د‌ر شرق باستان. ترجمۀ همایون صنعتی‌‌زاد‌ه، تهران: د‌انشگاه شهید‌ باهنر.
یاحقی، محمد‌جعفر (1390). فرهنگ اساطیر و د‌استان‌واره‌ها د‌ر اد‌بیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
Durand, Gilbert (1992). Les structures anthropologiques du l’imaginare. Paris: a l’archetypologie; puf.
Welch, Stuart Cary (1972). A King’s Book of Kings: The Shah-nameh of Shah Tahmasp. New York: The Metropolitan Museum of Art.
              Panofsky, Ervin (1972). Studies in Iconology: Humanistic Themes in the Art of the Renaissance. Boston: Westview.