بررسی تطبیقی عنصر بیگانه‌سازی و آشنایی‌زدایی در یک اجرای آلمانی و دو اجرای فارسی از نمایشنامه روایی ننه دلاور و فرزندانش اثر برشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

برتولت برشت بر اساس نظریه خود از تئاتر روایی چندین نمایشنامه نوشته است که یکی از مهم‌ترین و پُراجراترین آن‌ها از نمایشنامۀ ننه دلاور و فرزندانش است. این نمایشنامه یکی از نمونه‌های بارز شگرد بیگانه‌سازی یا فاصله‌گذاری و آشنایی‌زدایی است. اجرای این شگرد در نمایشنامه با عناصرمتعدد و به روش‌های متنوع و گوناگون امکانپذیر است. در پژوهش ادبیات تطبیقی و بینارشته‌ای حاضر ابتدا به معرفی این شگرد و نمایشنامۀ ننه دلاور پرداخته خواهد شد. سپس با استناد به بخش نظری، سه اجرای مختلف از نمایشنامه بررسی و در تعدادی صحنۀ با ویژگی‌های بارز، به عنصر مورد نظر و روش‌های اجرای آن‌ها پرداخته می‌شود. اجراهای مورد نظر اجرای آلمانی از هِلِنه وایگِل همسر برشت و زیر نظر خود او و دو اجرای فارسی از مهدی شجاعی و امیر دژاکام است. در اینجا تلاش می‌شود تفاوت‌ها و شباهت‌های اجراهای متفاوتی که به روی صحنه آورده شده که ناشی از فاصله زمانی اجراها و تفاوت‌های فرهنگی دیدگاه هنری، سبک کاری و عوامل تئاتری می باشند، تشریح شوند. اجراهای ایرانی قدری امروزی‌تر و بیگانه‌سازی در آن‌ها در برخی موارد اغراق‌آمیز‌تر است. صحنه‌پردازی‌ها ساده و زبان بکار رفته نیز زبان عامیانه امروزی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 خرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 25 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 30 تیر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار