بازتاب اشعار عطار در نقاشی شیخ صنعان و دختر ترسا از دورۀ قاجار با توجه به نظریۀ شمایل‌شناسی اروین پانوفسکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه نقاشی، گروه نقاشی، دانشگاه الزهراء تهران، ایران

چکیده

نقاشی با تأثیرپذیری از ادبیات و تاریخ ایرانی، یکی از نمودهای ارتباط هنر و ادبیات است که در فرهنگ ایرانی همواره جایگاه ویژه ای داشته است. مطالعه این آثار می‌تواند به خوانش های جدیدی در زمینه مطالعات تصویر با توجه به دلالت های اجتماعی منجر شود. نمادپردازی برای انتقال معنا همواره موردتوجه هنرمندان ایرانی بوده و در دوره های مختلف برای انتقال مفاهیم غنی عرفانی و مذهبی درتصاویر به کارگرفته شده است. یکی از مهم ترین ابزارهای انتقال معنا تصویر است که این امر موردتوجه هنرمندان قاجار بوده و آن را درترکیب برمفاهیم ذهنی و پیوند عمیق با ادبیات استفاده کرده اند. دوره قاجار باتوجه به گرایش دربار به داستان های تغزلی و عرفانی مصور سازی این مفاهیم پیش از پیش مطرح گردید. این رویکرد در نقاشی«شیخ صنعان و دختر ترسا» درنقاشی دوره قاجار به عنوان یک نمونه بدون رقم، معرفی شده درحراج کریستیز قابل مشاهده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مضامین عرفانی شعر عطار و بازتاب آن به صورت نمادین و تصویری دراین نقاشی است که چگونه از المان های تصویری برای نمایش امتحان های دختر ترسا از شیخ شده و توانسته است همه امتحان های او را با نمادهای موجز نشان دهد و درتطبیق با نظر پانوفسکی بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقاله های زودآیند، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 فروردین 1404
  • تاریخ دریافت: 17 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 18 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 01 فروردین 1404