1
پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، ایران
2
گروه مطالعات محیطی، پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی (سمت)، تهران، ایران
10.22077/islah.2025.8750.1582
چکیده
فعالیت‌های بشر، به‌ویژه از نیمۀ دوم سدۀ هجدهم، تأثیراتی بسیار مخرب بر زمین گذاشته است. افزایش غلظت دی‌اکسید کربن در جو زمین، خشک شدن بسیاری از تالاب‌ها و رودخانه‌ها، و انقراض بسیاری از گونه‌های حیات‌وحش از نتایج روندی است که، اگر ادامه یابد، نتیجه‌ای جز نابودی کامل زیست‌کره نخواهد داشت. وضعیت محیط‌زیستی در ایران نیز مناسب نیست و در این زمینه با مسائل متعددی روبه‌رو هستیم: آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی، خشک شدن تالاب‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها؛ فرواُفت منابع آب زیرزمینی، آلودگی هوا، کاهش تنوع زیستی، افزایش شدت وقوع سیل و خشکسالی، فرونشست زمین، فرسایش خاک و کاهش وسعت جنگل‌ها. در پاسخ به وضعیت کنونی کشور در زمینۀ مسائل و بحران‌های محیط‌زیستی، می‌توان از فرهنگ غنی شعر و ادبیات فارسی در جهت شناخت بیشتر مردم از وضعیت محیط‌زیست، افزایش حساسیت‌های محیط‌زیستی، تقویت فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست و بهبود اخلاق محیط‌زیستی گام برداشت. این امر در آغاز از طریق شناسایی بن‌مایه‌های بوم‌گرایی در شعر و ادبیات ایرانی و سپس تقویت و ترویج آن در ادبیات معاصر امکان‌پذیر است. بر این اساس، در این مقاله، ضمن تشریح مبانی نظری ادبیات و شعر محیط‌زیستی و نقد بوم‌گرا و اهمیت آن در شرایط کنونی کشور، با اشاره به ارتباط میان طبیعت و امر مقدس در شعر سهراب سپهری، امکان‌های بهره‌مندی از شعرهای او و همچنین شعر فارسی را در جهت تأثیر بر مخاطبان در حیطۀ محیط‌زیست مطرح کرده‌ایم.
شاکری, عبدالرسول و مهریان, مجید . (1404). طبیعت و امر قدسی در شعر سهراب سپهری: امکان‌هایی برای رابطۀ پایدار انسان ایرانی و محیط‌زیست. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, (), -. doi: 10.22077/islah.2025.8750.1582
MLA
شاکری, عبدالرسول , و مهریان, مجید . "طبیعت و امر قدسی در شعر سهراب سپهری: امکان‌هایی برای رابطۀ پایدار انسان ایرانی و محیط‌زیست", مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, , , 1404, -. doi: 10.22077/islah.2025.8750.1582
HARVARD
شاکری, عبدالرسول, مهریان, مجید. (1404). 'طبیعت و امر قدسی در شعر سهراب سپهری: امکان‌هایی برای رابطۀ پایدار انسان ایرانی و محیط‌زیست', مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, (), pp. -. doi: 10.22077/islah.2025.8750.1582
CHICAGO
عبدالرسول شاکری و مجید مهریان, "طبیعت و امر قدسی در شعر سهراب سپهری: امکان‌هایی برای رابطۀ پایدار انسان ایرانی و محیط‌زیست," مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, (1404): -, doi: 10.22077/islah.2025.8750.1582
VANCOUVER
شاکری, عبدالرسول, مهریان, مجید. طبیعت و امر قدسی در شعر سهراب سپهری: امکان‌هایی برای رابطۀ پایدار انسان ایرانی و محیط‌زیست. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی, 1404; (): -. doi: 10.22077/islah.2025.8750.1582
)