مروری بر نظریه فمینیستی فیلم : شخصیت‌پردازی، ساختار بصری، صوتی و روایی با اتکا بر آراء ترزا دولارتیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی ، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

یکی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین حوزه‌های نظریۀ فیلم پیوند مطالعات سینمایی و نظریات فمینیستی است. از این رو فیلم و فمینیسم  جایگاه ویژه‌ای در مطالعات سینمایی و نظریه‌ی فیلم بدست آورده است. تفکر دررابطه‌ی متضاد و پرتنش بین زنان به‌عنوان «شخصیت‌های معین تاریخی» و «زن نوعی» به‌عنوان یک بازنمایی فرهنگی خیالی اساس کار ترزا دولارتیس است. اهمیت دولارتیس به‌عنوان نظریه‌پرداز فیلم و سینما در آنجا است که هم توانسته آراء فمینیستی خود را به حیطه‌ی سینما وارد کند و هم با بسط و گسترش آن در دل همین حوزه و با تکیه‌بر خوانش خاص خود از فیلم‌ها و به خصوص سینمای بدنه و نقطه‌ی مقابل آن یعنی سینمای زنان، نظریات خود را به‌عنوان نظریات عام وارد حوزه وسیع مطالعات زنان نماید. ازاین‌رو رویکردی دیالکتیکی بین حوزه نظریه و شاخه‌ی فیلم و سینما ذیل آرای وی دیده می‌شود. در خصوص ضرورت انجام تحقیق پیرامون سینما و نظریه‌های فمینیستی می‌توان گفت در نگاه نخست این موضوع حاصل رویکردی است که به سینما، به‌مثابه بازتابندۀ مسائل جامعه می‌نگرد؛ رویکردی که با عنوان «نظریۀ بازتاب» پذیرفته شده‌است. این پژوهش در تلاش است ضمن مرور نظریه فمینیستی فیلم به بررسی و شرح مقوله‌هایی همچون شخصیت­پردازی، ساختار بصری، ساختار صوتی و ساختار روایی در بطن این نظریه بپردازد. پژوهش حاضر از نوع مروری است و با اتکا بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد تصویر معیار زنانگی در صنعت سینما که با نام «زن معمولی» شناخته می­شود، زنی است که استعلای مرد را محقق می­کند؛ او ابژه­ای است که مرد در تقابل با آن، خودش را تمییز می­دهد تا به سوبژکتیویته دست یابد؛ بدین ترتیب سینما با گنجاندن مناسبات نگریستن در بطن ساختار خود، از پیش تعیین می­نماید که چگونه باید به زن نگریست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات