ما و ادبیات تطبیقی

سرمقاله

نویسنده

استاد ادبیات تطبیقی، گروه زبان های خارجی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران( سردبیر نشریه)

چکیده

نشریۀ مطالعات بین‎رشته‌ای ادبیات، هنر و علوم انسانی پنج‎ساله شد. در طول این مدت، 10 شماره و 144 مقاله چاپ کرده‎‏ایم. این نشریۀ تخصصیِ ادبیات تطبیقی است؛ بدین‏معنا که برای ادبیات تطبیقی تعریف مشخصی دارد و فقط در همان حوزه مقاله می‏پذیرد. تعریف ما هم ساده است: نخست، ادبیات تطبیقی، برخلاف درک عامه، «تطبیقی» نیست (انوشیروانی 1389؛ 1393 )؛ دوم، ادبیات تطبیقی، از یک‏سو، مطالعۀ ارتباطات بین ادبیات ملل از فرهنگ‏ها و زبان‏های مختلف و از سوی دیگر، مطالعۀ مناسبات بین ادبیات و هنر و علوم است (Remak 1968). با این تعریف، رسالت ما در نشریه روشن است؛ نه به‏دنبال تأثیرات و تشابهات نخ‌نما و تاریخ‌گذشته و تکراری هستیم و نه ادبیات تطبیقی اروپامحور. زمان هر دو جریان منقضی شده است. ادبیات را پدیده‏ای با گسترۀ جهانی می‏دانیم که حدومرزی نمی‏شناسد و به‏دنبال کشف ارتباطات ادبی و فرهنگی و درک و شناخت دیگری است. باور داریم که شناخت دیگری، بدون هیچ‏گونه تعصب و پیش‌داوری، به تعامل فرهنگی و احترام  و نهایتاً به صلح و دوستی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز می‏انجامد (Wellek 1958; Jost 1979). در دنیای پیچیده و درهم‏تنیدۀ امروز، تمام علوم با هم پیوستگی دارند؛ به‏نحوی که شناخت یکی بدون دیگری ممکن نیست. مسائلی مانند محیط‏زیست، مهاجرت، اقتصاد، کشاورزی، سیاست، امنیت، سلامت و بهداشت و ادبیات را به‏صورت منفرد و جدای از سایر علوم نمی‌توان به‏درستی سنجید. مدیریت دانش در دو قرن اخیر، گِرد مطالعات بین‎رشته‎ای می‎چرخد. از علوم‎ پزشکی گرفته تا علوم فنی و تجربی و انسانی همه با نگاه بین‎رشته‎ای و کار گروهی قابل تحلیل دقیق هستند (انوشیروانی 1392؛ 2013).

کلیدواژه‌ها