چند مؤلفه پسااستعماری در رمان موسم الهجرة الى الشمال طیب صالح

 آتشی، لاله و علی‌رضا انوشیروانی (1391). «نقد فضای گفتمان استعماری در سفرنامه‌های زنان غربی.» نقد ادبی. سال پنجم. شمارۀ  20. 48ـ27). 
اشکروفت، بیل،  جاریث جریفیث و هیلین تیفین (2010). دراسات مابعد الکولونیالیة، المفاهیم الرئیسیة. ترجمۀ احمد الروبی و دیگران. قاهره: المرکز القومی للترجمة. 
انصاری، منصور و مسعود درودی (1393). «مطالعات پسااستعماری: تلاش متن‌‌محور در جهت وارونه‌سازی چشم‌اندازها (با تأکید بر بازشناسی رویکردهای متفاوت).» جستارهای سیاسی معاصر. سال پنجم. شمارة 2. 23ـ1. 
البحراوی. سید(2005). الأنواع النثریة فی الأدب العربی المعاصر؛ أجیال و ملامح.
برادة، محمد (2011). الروایة العربیة و رهان التجدید. شمارۀ 49.  مجلة دبی الثقافیة: کتاب دبی الثقافیة
البربوشی، سارة (2020). «صورة و جدلیة الأنا والآخر فی روایة “موسم الهجرة إلى الشمال” للطیب صالح.» مجلة الدراسات الثقافیة واللغویة والفنیة، شمارۀ 16، جلد چهارم، برلین: المرکز الدیمقراطی العربی. 456- 449.
جدیلی، بسمة (2016). «دراسات ما بعد الکولونیالیة من منظور أبرز أقطابها. مجله إشکالات فی اللغة والأدب.» معهد الآداب واللغات بالمرکز الجامعی لتامنغست‌‌ـ الجزائر. شمارۀ 9. 254ـ234. 
الرویلی، میجان؛ البازعی، سعد (2002). دلیل الناقد الأدبی. المرکز الثقافی العربی. چاپ سوم. المغرب: الدار البیضاء.
الریاضی، میرالدین بن صلاح‌‌الدین (2021). «فعل القراءة و بناء المعنی فی الشکل اللغوی فی الروایة موسم الهجرة الى الشمال. موقع الافریقی للمعرفة. 
زیدان، جرجی (2012). تراجم مشاهیر الشرق فی القرن التاسع عشر. قاهره: مؤسسة هنداوی.
سعید، إدوارد (1984). الاستشراق. ترجمۀ کمال أبودیب. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الأبحاث العربیة.
صالح، طیب (1997). موسم الهجرة الى الشمال. بیروت: دارالجیل.
طرابیشی، جورج (1997). شرق و غرب، رجولة وأنوثة. چاپ چهارم. بیروت: دارالطلیعة.
العنزی، سعاد عبدالله (2017). «تطبیقات نظریة ما بعد الاستعمار فی روایة موسم الهجرة إلى الشمال.» مجلة فیلولوجی. شمارۀ 67. 36ـ 13.
فانون، فرانتس (1355). پوست سیاه، صورتک‌های سفید. ترجمة محمدامین کاردان. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
کارتر، دیفید (2010). النظریة الأدبیة. ترجمۀ باسل المسالمة. دمشق: دار التکوین. 
کریم، یاسین (2020). آلیات نقد الخطاب الاستعماری عند الناقدة غیاتری سبیفاک؛ نحو کتابة تاریخ جدید للتابع. الجزائر. جامعة محمد لمین دباغین، سطیف 2.
باغجری، کمال؛ نیازی، شهریار (1394). «خوانش پسااستعماری رمان موسم هجرت به شمال اثر الطیب صالح.» ادب عربی. سال هفتم. شمارۀ 1. 86ـ61.
لطفی‌نیا، حمیده (1400). «تصویرشناسی در ادبیات تطبیقی: شناخت خود از نگاه دیگری.» مطالعات بین‌رشته‌ای ادبیات، هنر و علوم انسانی. سال اول. شمارۀ 1. 155-135.
نامورمطلق، بهمن (1388). «درآمدی بر تصویر‌شناسی.» مطالعات ادبیات تطبیقی. سال سوم. شمارۀ 12. 138ـ119.
المناصرة، عزالدین (2005). النقد الثقافی المقارن منظور جدلی تفکیکی. عمان: دار مجدلاوی للنشر والتوزیع.
میرغنی، هاشم (2012). «الطیب صالح و إشکالیات الخطاب النقدی». مجلة العلوم الإنسانیة. جامعة السودان للعلوم والتکنولوجیا. کلیة اللغات. 34ـ24.

پایگاه‌‌‌های اینترنتی:
Guardian (2002). “The top 100 books of all time”. 19/11/2012                                                               
-الجزیرة (2014). موسم الهجرة... فیلم سویسری سودانی.
https://www.aljazeera.net/news/cultureandart/2014/4/20/

-دومة، خیری (2004). «عَــدْوَى الرَّحِــــــــــــیل موسم الهجرة إلى الشمال و نظریة مــا بعـــد الاستعمار.» منتدیات ابن الرشد.
https://ibn-rushd.net/wp/ar/2004/04/12/khairi-douma/
 الطیب صالح یتحدث عن روایته موسم الهجرة (2017).
https://www.youtube.com/watch?v=dm7CeTwCVmE
العدم، حسن (2020). «موسم الهجرة إلى الشمال... عبقریة الطیب صالح التی لا تشیخ.»
https://doc.aljazeera.net/                                                                                                                     

عصفور، جابر (2008). «موسم الهجرة الى الشمال.» مکتوب العربی.
 http://dvdtarab.maktoob.com   
النخلی، کریم (2018). «ذهب‌‌ـ الإنجلیز‌‌ـ وبقی‌‌ـ حنین‌‌ـ السودانیین‌‌ـ لهم.»
https://www.aljazeera.net/blogs/2018/7/3/