مطالعۀ تطبیقی تصویر‌‌ درخت در تابلوهای نقاشی و اشعار دیوید جونز از منظر آیکونولوژی پانوفسکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 دانشیار پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

4 استاد‌یار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

دیوید جونز شاعر-نقاش مدرن بریتانیایی، از عناصر طبیعت به ویژه موضوع درخت در زبان کلامی و بصری خود بهره برده است؛ از این رو پژوهش حاضر با گزینشی هدف‌مند و با تمرکز بر تصویر درخت در تابلو‌های نقاشی و اشعار «این پرانتز و آناتماتا» جونز، به مطالعۀ تطبیقی و بینارشته‌ای این تصاویر بر مبنای نظریۀ آیکونولوژی پانوفسکی پرداخته است؛ نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد، جونز به عنوان یک مدرنیست «ضد مدرن»، عصر مدرن را عاملی مضر برای افول اجتماعی و فرهنگی می‌داند و به نقد آن می‌پردازد، او با پیوند دادن مصائب مسیح با مصائب انسان مدرن، انحطاط فرهنگی مدرن و امکان تجدید معنوی را یادآور می‌شود. او با بهره‌گیری از تکنیک‌های متنوع نقاشی و شعر مدرن، با رویکردی مشابه به آیکون درخت در تصاویر نقاشی و شعری پرداخته است و در این تصاویر درخت با توجه به کیفیت وجودی آن، با تمام گذشتۀ پربار اسطوره‌ای، تاریخی و مذهبی خود ظاهر می‌شود و ارزش نمادین می‌یابد و در برجسته‌ترین شکل نمادین، درخت به صلیب و صلیب به بدن رنجور مسیح قلب می‌گردد و این بدن مجروح درخت، شالودۀ نشانه‌شناسی آیکونیک جونز را ایجاد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات