بررسی انحراف از زبان معیار در ساختار شعر ادونیس با تطبیق نظریه زبان‌شناختی جفری لیچ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

بررسی زبان‌شناختی در ادبیات مبحثی بدیع است که امکان دریافت مفاهیم را از لابه‌لای عبارات فراهم می‌نماید. هنجارگریزی از جمله مباحث مطرح شده در حوزه زبان‌شناختی؛ یکی از راه‌های بدیع نمودن آثار ادبی می‌باشد. جفری لیچ نظریه‌پرداز‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انگلیسی از جمله صاحب نظرانی است که دیدگاهی جامع در هنجارگریزی دارد که با تطبیق رویکرد وی با یک اثر ادبی می‌توان به شناختی جامع در یک اثر در حوزه زبان‌شناختی دست یافت. در نظریه لیچ هنجارگریزی یک اثر؛ در هشت بُعد آوایی، واژگانی، نحوی، معنایی، زبانی، سبکی، نوشتاری و گویشی پردازش می‌شوند. با عنایت به اینکه سروده‌های ادونیس به دلیل شرایط اجتماعی، سرشار از هنجارشکنی‌های هدفمند در ساخت واژگان است؛ لذا پژوهش حاضر با رویکرد بین‌رشته‌ای آشنایی-زدایی را در اشعار ادونیس براساس نظریه لیچ بررسی کرده و توانسته خوانش آثار عربی با رویکردهای غربی و تعامل آگاهانه و مدبرانه بین فرهنگی و زبانی ادبیات تطبیقی با نظریه های ادبی را رقم بزند. نتایج حاصله گویای آن است که ادونیس با آشنایی‌زدایی ذهن مخاطبان را در دریافت مفاهیم به کنکاش واداشته و از این طریق زیبایی اشعار خود را دوچندان می‌نماید. تمامی هشت اصل هنجارگریزی رویکرد لیچ؛ در شعر او مصداق کامل دارد و بسامد هنجارگریزی معنایی در شعر او بیشتر از سایر هنجارگریزی‌ها است و به ویژه در شگردهایی مانند تشبیه، استعاره و... نمود یافته و هنجارگریزی‌های نحوی، آوایی، زمانی، سبکی، نوشتاری و گویشی به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1403
  • تاریخ پذیرش: 14 اردیبهشت 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار